Door: Jim Heirbaut. Datum activiteit: 4 november 2016
Er gaat niets boven Groningen, dus daarom reisde een tiental VWN-leden op vrijdag af naar de Rijksuniversiteit Groningen. Op de Zernikecampus vielen meteen de graafmachines op die druk bezig waren om het terrein een beetje mooier te maken. We waren te gast bij ENTEG, het ENgineering and TEchnology institute Groningen, een bundeling van al het natuurwetenschappelijk en ingenieursonderzoek dat aan de universiteit plaatsvindt.
Na een beknopte inleiding van directeur Jacquelien Scherpen vertelde hoogleraar Ming Cao (spreek uit als ciao!) over zwermintelligentie en de robotvissen van zijn groep. Daarmee onderzoekt Cao hoe meerdere ‘vissen’ samen groepsgedrag kunnen vertonen. Daarbij is het de uitdaging om in de individuele visjes een deeltaak zodanig in te programmeren dat de zwerm als geheel een bepaalde taak zo goed mogelijk uitvoert.
Zwiepende staart
Later op de middag zagen we zijn studenten aan de gang met enkele van de robotvissen, die zich behoorlijk levensecht voortbewegen, met zwiepende staart en al. Klein hoogtepuntje hier was dat we de vis handmatig mochten besturen. Menig VWN-lid voelde zich weer heel even het jonge ventje/meisje met zijn radiografisch bestuurbare autootje.
Ocean Grazer
Wout Prins denkt graag groot. Heel groot. Hij heeft een drijvend betonblok bedacht (200 bij 200 bij 230 meter) dat in de oceaan energie moet opwekken. En niet een beetje energie, nee, de Ocean Grazer zoals hij heet, moet straks maximaal 250 MW aan vermogen kunnen opwekken. Het is een bijzonder ding, want er wordt binnenin geen stroom opgewekt, maar er wordt water omhoog gepompt. Golfenergie wordt dus omgezet in potentiële energie. Zodat later op afroep het water weer naar beneden kan storten en een turbine aandrijven. Een soort stuwmeer dus, in een drijvend betonblok op volle zee.
Het is een nogal ambitieus plan en praktische uitdagingen zijn er dan ook genoeg. Hoe ga je honderden zuigers op elkaar afstemmen, met als doel om uit de golven zoveel mogelijk energie te oogsten. Hiervoor is een berg regeltechniek nodig, waarvoor Prins de hulp krijgt van hoogleraar regeltechniek Bayu Jayawardhana. De eerste praktische onderdelen van de Ocean Grazer worden al getest. In het laboratorium zagen we een proefopstelling in actie met een flinke bak water en tien zuigers. ‘Onze eerste tests stemmen optimistisch dus nu is het tijd om de juiste bedrijven te gaan benaderen’, aldus Prins.
Hoogleraar Jacquelien Scherpen werkt zelf aan het modelleren van smart grids, voor het elektriciteitsnet van de (nabije) toekomst. Want verduurzaming klinkt natuurlijk geweldig, maar er verandert nogal wat als iedereen straks een paar zonnepaneeltjes op dak heeft liggen. Gaat nu de stroom nog top-down van de centrale naar honderdduizenden consumenten, straks speelt iedereen voor producentje en dat vergt veel nieuwe regeltechniek. De groep van Scherpen rekent er alvast flink aan.
Mee-naar-huis-neem-boodschap
Sinds een paar weken heeft de universiteit het Groningen Engineering Center, een bundeling van alle technologieactiviteiten van de Rijksuniversiteit. Voor sommige van de aanwezige VWN’ers kwam het als een verrassing dat je bij de RUG ook als ingenieur kunt afstuderen. In het noorden huist dus eigenlijk een vierde technische universiteit. Daar mogen ze nog wel wat meer bekendheid aan geven!
