Door Anouck Vrouwe. Activiteit 8/9 november.

Falling Walls: welke muren vallen?

“En waarom deden we niets? Een van die redenen waren de kinderen. Die werden je afgenomen als je staatsvijand was, en dat wasje al gauw. Voor jezelf kan je nog wel beslissen over welke risico’s je neemt, maar met kinderen…” Johanna Wanka, de Duitse minister voor Onderwijs en Wetenschap, hield op de Falling Walls-conferentie een ontroerende toespraak over haar leven in de DDR-tijd. Over vrienden die zomaar verdwenen. Over het politiebureau, dat geen vermissingen opnam. Over ouders, die per post een urn met as kregen, zonder toelichting. De Falling Walls-conferentie gaat over wetenschappelijke doorbraken, onder het motto ‘Which are the next walls to fall?’. Maar Wanka’s openingsverhaal over de echte muur was indrukwekkender dan dat van de wetenschappers samen. Die gehate muur is in Berlijn nog heel tastbaar.

Ik mocht met een EUSJA-beurs naar de conferentie, wat betekende dat ik een hotelovernachting kreeg en toegang tot de Falling Walls-activiteiten. Op zaterdag waren dat er twee: een dag voor jonge onderzoekers en een dag voor jonge start-ups. De snelkookpanformules van Falling Walls Labs en Falling Walls Venture waren hetzelfde: in een paar minuten tijd een helder verhaal vertellen, duidelijk maken welke muur er gaat vallen en vragen beantwoorden. Een jury koos welke verhalen een plekje op het hoofdpodium van zondag kregen. De winnaars verhaalden over een communicatiehandschoen voor doofblinden, insulinetoediening zonder prikken, waterzuivering en een nieuwe behandeling voor de oogziekte glaucoom.

De zaterdag was een opwarmertje voor zondag, de dag van de conferentie. Die wordt ieder jaar  gehouden op 9 november, de dag dat de muur viel. Het is een conferentie waar allerlei grote namen, veel uit de zakenwereld, komen luisteren naar grote wetenschappers. De conferentie heeft geen parallelsessies, wat een verademing is. Het gevolg is wel dat iedereen – verse Nobelprijswinnaar Hell, energiegrootheid Nathan Lewis, Alan Rusbridger van The Guardian – het moet doen met een kwartier spreektijd. Na 15 minuten klinkt een vermanende kuch, na 16 minuten word je het podium afgeveegd. Geen genade. Het geeft de dag een lekker tempo, maar het voelt ook als verkwisting: zoveel mooie sprekers, zo weinig tijd. Gelukkig zijn er tijdens de pauzes interviews met de sprekers.

Minder aangenaam was de ontvangst van de pers op de conferentie. Ik was al verbaasd dat ik op de uitnodiging voor de conferentie zag, dat ik als pers niet welkom was op de openingsborrel – met speech van Angela Merkel. Ook bij het diner na afloop mocht ik niet aanwezig zijn. Maar ik was verbijsterd toen bleek dat er niet genoeg stoelen in de zaal waren voor de pers. Bij de eerste sessie zat het persvak al snel vol. De overtallige pers werd naar het pershok verbannen – een zaaltje met videoverbinding, weggestopt op de vierde verdieping van het gebouw. Bij de tweede sessie ging ik extra vroeg naar de zaal. Nu werd me gevraagd weer te vertrekken, omdat de persplekken voor een selecte groep persmensen was. Ik blufte dat mij was toegezegd dat ik de tweede sessie in de zaal mocht, waarna ik mocht blijven zitten – ook de rest van de dag. De onderwerpen van de dag gingen van supergeleiding naar corruptie, van Afrika naar evolutiebiologie. Alle sprekers deden hun best om laag in te steken: wat ik fijn vond als het om stedenbouw en traumaverwerking ging, maar jammer als het onderwerpen waren waar ik beter in thuis ben. Echt nieuws was er niet, Falling Walls gaat vooral om de grote ideeën.

Na de conferentie ben ik langs de muur gelopen, de muur van verlichte ballonnen die voor dit jubileum was opgetrokken. Hij slingerde door de stad. Rond half acht zouden de ballonnen de lucht in gaan. De straat stond vol mensen, die praatten over toen. Sommigen hadden champagne meegenomen. Ik dacht aan het verhaal van Wanka. Ik vroeg me bij al die feestende mensen af, waar zij geboren waren.

Meer info: www.falling-walls.com. Met dank aan Eusja en Falling Walls.