Omdat ik al een tijdje ergens de vage behoefte voel dat ik ooit nog wel eens een boek wil schrijven, woonde ik deze bijeenkomst bij. Plaats van handeling was het ons bekende vergadercentrum Se7en in Utrecht, waar onze ruimte dankzij het lekkere weer was veranderd in een klam zweethok.

Maar dat gaf allemaal niets. Want wat we kregen voorgeschoteld was uiterst informatief. Voor ons zaten de uitgevers Barend Wallet (fonds non-fictie bij Unieboek | Het Spectrum) en Sander Ruys (oprichter Maven Publishing), veelschrijvend VWN-lid Govert Schilling en organisator Jean-Paul Keulen.

Om te beginnen maar eens de waaromvraag. Waarom zou je eigenlijk een boek willen schrijven? Niet om er rijk van te worden, daar was iedereen het snel over eens. De auteurs die met een boek een leuk jaarsalaris binnenharken, zijn op de vingers van een hand te tellen. Maar een boek kan je wel degelijk verder helpen. Met een boek laat je iets achter dat minder vluchtig is dan de stukken die je maakt voor kranten, magazines en websites. Daarnaast kan een geslaagd boek een aanzwengelende werking hebben voor jou als freelancer: er komt meer werk uit voort.

Vervolgens is het van belang om een uitgever te benaderen met een goede pitch. Daarin schrijf je waar je boek over zal gaan, waarom dat een gat in de markt is en welke invalshoek(en) je gaat kiezen. Hang hier vervolgens alvast een of twee reeds geschreven hoofdstukken aan (en als je nog niet zover bent, geen nood; dan voeg je een paar artikelen in de beoogde stijl bij) en de kans is groot dat een uitgever in ieder geval je mail serieus zal bekijken, beaamden zowel Wallet als Ruys.

Hoe verder je je eigen boek hebt uitgewerkt, hoe groter de kans die je maakt bij de uitgever. Misschien denkt een beginnende auteur er niet direct aan, maar een uitgever maakt natuurlijk ook gewoon een platte rekensom. Hoeveel boeken moet ik gaan verkopen om hier wat aan te verdienen? Is het een non-fictieboek over houtsoorten in de vioolbouw? Dan liggen de verwachte aantallen wellicht niet zo hoog en kun je als auteur alvast bedenken dat het zeker geen glossy gebonden koffietafelboek zal worden en dat je bijvoorbeeld zelf op zoek moet naar (gratis) beeldmateriaal.

Dan is er de afweging of je een agent inschakelt of dat je zelf de uitgevers benadert met je goede boekenidee. Het is absoluut goed mogelijk om zelf de uitgevers af te gaan, maar een agent heeft zo zijn voordelen. Die kent het wereldje en levert gemak. Wie je vervolgens kiest, is in Nederland een vrij overzichtelijke vraag, aangezien er maar drie agenten van niveau blijken te zijn. Die zijn allemaal prima en vergroten zeker de kans dat een uitgever hapt in je boekidee. Maar een agent kost natuurlijk geld en dat gaat dus af van je inkomsten. Anderzijds kan een agent vaak een hoger voorschot onderhandelen. (Tip van de uitgevers: vraag altijd om een voorschot.) Keuzes, keuzes…

Nog meer valt er te kiezen bij de vraag of je je briljante idee voor een boek gaat neerleggen bij die grote, logge uitgeverij of bij dat nieuwe hippe uitgeverijtje. Allebei hebben ze – het zal je niet verbazen – zo hun voordelen. Bij de kleine krijg je intensieve begeleiding, een grote betrokkenheid en meer persoonlijk contact. Bij de grote ben je iets meer een nummer (hoewel Barend Wallet van de grote uitgever benadrukt dat je ook bij hem intensief wordt begeleid), maar daar staat tegenover dat een grote uitgever ook ‘een grote trom heeft om op te slaan.’ Dat gaat uiteraard over PR, reclame, over je boek aan de man brengen. ‘Als wij reclame maken voor je boek, dan ziet ook echt elke boekhandel en elke journalist het langskomen’, aldus Wallet.

Conclusie, voor mezelf: een boek schrijven is haalbaar, maar wel een behoorlijke (tot helse) klus, die je vooral moet ondernemen omdat je erg veel zin hebt in een onderwerp. En voor freelancers is er een extra argument: een boek kan je beter op de kaart zetten als specialist in een bepaald onderwerp, of gewoon als uitstekende schrijver.

Ten slotte een paar voorbeelden van erg goede non-fictieboeken, volgens de aanwezige sprekers:
– Het waterboek door Alok Jha https://www.mavenpublishing.nl/boeken/het-waterboek/
– Bones of Contention door Roger Lewin http://www.press.uchicago.edu/ucp/books/book/chicago/B/bo3642219.html
– Chaos door James Gleick https://www.bol.com/nl/f/chaos/30136164/

De bijeenkomst vond donderdag 1 juni plaats in Se7en te Utrecht
Door: Jim Heirbaut