Over de VWN

Historie

De VWN is voortgekomen uit de Sectie Wetenschapsjournalistiek van de NVJ, de Nederlandse Vereniging van Journalisten. In 1985 heeft de sectie zich losgemaakt van de NVJ en is verder gegaan als zelfstandige Vereniging van Wetenschapsjournalisten in Nederland. Veel leden, vooral freelancers, hielden zich niet alleen bezig met onafhankelijke wetenschapsjournalistiek, maar ook met bedrijfsjournalistiek, voorlichting en andere vormen van publiekscommunicatie. Daarom zijn in 2013 naam en doelstellingen aangepast en is de VWN nu de Vereniging voor wetenschapsjournalistiek en –communicatie, maar wel met bijzondere aandacht voor onafhankelijke wetenschapsjournalistiek.

Beroepsvereniging

De VWN is een organisatie van en voor professionals op het gebied van de publiekscommunicatie over wetenschap en technologie. Het bevorderen van de kwaliteit en kwantiteit krijgt onder meer gestalte via het organiseren van excursies en workshops voor de leden om de vaktechnische en inhoudelijke deskundigheid te bevorderen; het denken en debatteren over nieuwe verdienmodellen voor wetenschapsjournalistiek en –communicatie in een veranderend medialandschap; het onderhouden van contacten met externe partijen zoals onderzoeksorganisaties en media; het samenwerken met zusterorganisaties in binnen- en buitenland en het lobbyen voor wetenschapsjournalistiek en –communicatie. De VWN is dus geen vakbond. Voor zakelijke belangenbehartiging, zoals rechtsbijstand, verwijzen we naar de NVJ en de FLA.


Journalistiek

In de statuten van de VWN wordt onafhankelijke wetenschapsjournalistiek afzonderlijk vermeld, omdat die essentieel is voor het functioneren van een democratische samenleving. Onafhankelijkheid maakt het mogelijk om vanuit verschillende perspectieven over wetenschap en techniek te communiceren – economisch, politiek, sociaal, moreel – en publiek en politiek de informatie te geven die nodig is voor democratische controle van het wetenschapsbedrijf. De loyaliteit van de journalist ligt bij het zo goed mogelijk informeren van het publiek – lezers, luisteraars, kijkers – over ontwikkelingen in wetenschap en techniek en wat die voor hen kunnen betekenen, als individu en als samenleving.

Communicatie

Waar journalisten het wetenschapsbedrijf vanuit verschillende perspectieven benaderen, ligt de nadruk bij veel andere vormen van publiekscommunicatie op het informeren van het publiek vanuit perspectief van de wetenschap en vaak ook het belang van instelling of onderzoeker. Belangrijk daarbij is dat beperkingen en onzekerheden van het onderzoek helder over het voetlicht komen om te voorkomen dat de geloofwaardigheid van en het vertrouwen in wetenschap wordt ondermijnd als minst slechte methode om de werkelijkheid te leren kennen en veranderen.

Competenties

De competenties waarover zowel journalisten als voorlichters (moeten) beschikken komen sterk overeen. Beiden zijn in staat om wetenschappelijke en technologische ontwikkelingen snel op waarde te schatten, beschikken over voldoende numerieke vaardigheden en weten experts te lokaliseren en te plaatsen. Ze baseren zich op feiten en argumenten, maar realiseren zich ook dat wetenschap ‘work in progress’ is, waarbij de doorbraken van nu, de ‘bloopers’ van morgen kunnen zijn. Niet in de laatste plaats weten beiden ingewikkelde onderwerpen te vertalen in heldere en meeslepende verhalen en programma’s. Beide vormen van publiekscommunicatie vinden elkaar daarom binnen de VWN.

Ethiek

Terwijl de competenties voor wetenschapsjournalistiek en –communicatie in brede zin overeenkomen, verschillen de rollen en de bijbehorende waarden. Zoals gezegd vervullen nogal wat leden van de VWN beide rollen. Mede naar aanleiding van de ‘pettendiscussie’ hebben we naam en doelstelling van de vereniging aangepast. De achterliggende gedachte is dat de VWN zich, naast bevordering van het vakmanschap, ontwikkelt tot het platform voor discussie over de ethische aspecten van wetenschapsjournalistiek en –communicatie.

Internationaal

EFSJ & WFSJ.
De VWN is lid van de EFSJ, de European Federation for Science Journalism, statutair gevestigd in België. Daarnaast is VWN lid van de WFSJ, de World Federation for Science Journalists, een international organisatie –gevestigd in Canada – waarvan vele nationale, regionale en internationale verenigingen voor wetenschaps-, medische en techniekjournalistiek lid zijn. Beide internationale federaties stimuleren onafhankelijke en kritische journalistiek op het gebied van wetenschap, techniek, milieu, gezondheid en landbouw.

Doel van de EFSJ is het internationaal bevorderen van onafhankelijke, kwalitatief hoogstaande wetenschapsjournalistiek in Europa en, in samenwerking met andere organisaties, ook daarbuiten. Daarnaast is de EFSJ opgericht om zowel wetenschaps- als algemene journalisten te stimuleren en te ondersteunen bij het kritisch onderzoeken, bevragen en beoordelen van wetenschappelijke informatie in een sociale, culturele, politieke, ethische en economische context. Andere belangrijke zaken waar de EFSJ zich mee bezig houdt zijn onder andere het ontwikkelen van verdienmodellen voor onafhankelijke wetenschapsjournalistiek en het stimuleren van het debat over de rol van wetenschapsjournalistiek en – communicatie.

Doel van de WFSJ is het versterken van de onafhankelijke wetenschapsjournalistiek onder meer door het trainen van journalisten in ontwikkelings- en opkomende landen, het lobbyen bij overheden en internationale organisaties en het ontwikkelen van nieuwe initiatieven en perspectieven in een snel veranderende mediawereld. Een belangrijke activiteit van de WFSJ is de organisatie van de tweejaarlijkse World conference on Science Journalism.

Naar de WFSJ website


Contributie

De contributie is (sinds 2024) 55 euro per jaar. Als je in de tweede helft van het jaar lid wordt, betaal je 27,50 euro voor de rest van het kalenderjaar.

LET OP: ben je student? Dan ben je tot het einde van het lopende kalenderjaar gratis lid. Geef voor 1 december aan of je lid wilt blijven via penningmeester@vwn.nu

De contributie gaat in principe per automatische incasso, maar kun je ook overmaken op bankrekening NL80 RABO 0301 1417 11 o.v.v. “Contributie .. jaartal.. voor- en achternaam”.

Lid worden? Klik hier.