Nieuws
Niki Korteweg wint VWN-publicatieprijs 2022
Journalist Niki Korteweg van NRC wint de VWN-publicatieprijs voor de beste wetenschapsjournalistieke productie van 2022. Ze wordt bekroond voor haar artikel ‘Angstig brein aan de lader’ dat een vakjury koos uit de 37 inzendingen. Korteweg ontvangt een trofee – de Gouden Beitel – en het prijzengeld van 500 euro.
In het artikel, dat op 15 april 2022 verscheen in NRC, schrijft Korteweg over een patiënt bij wie artsen erin slagen om met diepe hersenstimulatie een angststoornis te onderdrukken. Het stuk is volgens de jury een knap geschreven mix van informatie over de nieuwe wetenschappelijke inzichten, de ingrijpende behandelmethode en de persoonlijke worstelingen voor de patiënt en zijn partner.
De jury prijst Korteweg om haar vermogen een persoonlijk verhaal te vertellen en tegelijkertijd een complexe wetenschappelijke methode uit te leggen. Met diepe hersenstimulatie hebben artsen een nieuwe behandelmethode gevonden om patiënten met diverse psychische aandoeningen te behandelen. De dunne elektroden die tot centimeters diep het brein ingaan kunnen echter ook een ingrijpende karakterverandering bij de patiënt veroorzaken, en het slaat niet bij iedereen aan.
Knap is dat Korteweg in het lange artikel (meer dan drieduizend woorden) de lezer blijft boeien. Ze beschrijft een succesverhaal, maar bekijkt ook kritisch het grotere wetenschappelijke plaatje. Kortom, het artikel is in de ogen van de jury geschreven wetenschapsjournalistiek op zijn best.
Korteweg heeft de prijs op 21 maart ontvangen tijdens de Algemene Ledenvergadering van de Vereniging voor Wetenschapsjournalistiek en -communicatie (VWN) in Utrecht. De VWN zal haar met dit artikel voordragen voor de titel European Science Writer of the Year.
Tweede en derde prijs
De tweede prijs gaat naar de tv-uitzending ‘Nooit meer kanker’ van Argos Medialogica geregisseerd door Vincent Verweij, met research door Rosalyn Saab en Floor de Graaff. Media doen regelmatig verslag van vermeende doorbraken in kankeronderzoek, maar zijn dat wel echt doorbraken? Deze uitzending van Argos Medialogica neemt vier casussen onder de loep. Het blijkt dat onderzoeksresultaten vaak te rooskleurig worden gebracht. Nuance gaat verloren en de patiënten thuis op de bank krijgen valse hoop. De uitzending is een waarschuwing voor iedere journalist die al te enthousiast over wetenschappelijke vooruitgang wil berichten. Goede en belangrijke journalistiek, meent de jury, waarin zorgvuldig gekozen voorbeelden samen het hele verhaal vertellen. Sterk is ook dat alle partijen nadrukkelijk de kans krijgen op wederhoor.
De derde prijs is voor George van Hal en Margriet Oostveen met hun indrukwekkende artikel ‘Het einde van de machoprofessor: vrouwen in de sterrenkunde accepteren wangedrag niet langer’ in de Volkskrant. In hun longread schrijven ze over problematisch gedrag in het competitieve vakgebied van de sterrenkunde, naar aanleiding van het nieuws dat de universiteit van Leiden hoogleraar Tim de Zeeuw had weggestuurd vanwege decennialang ‘intimiderend en ongewenst gedrag’. Van Hal en Oostveen spraken voor hun artikel met zeven vrouwelijke sterrenkundigen en twee mannen. De jury was onder de indruk van de enorme hoeveelheid werk die hier duidelijk in zit, hier zal tact en regelmatig wat overredingskracht geboden zijn geweest. De twee journalisten laten in hun verhaal zien dat machogedrag in deze tak van wetenschap niet het probleem is van één man, maar alomtegenwoordig is(of was) onder astronomen.
De jury bestond dit jaar uit wetenschapsjournalisten Maartje Bakker (winnaar van de VWN-publicatieprijs 2021), Anouk Broersma, Roel van der Heijden en Jim Heirbaut.
Foto's bij dit bericht: Anouk Broersma